Spółka akcyjna to najbardziej zaawansowana i sformalizowana ze spółek handlowych. Około 1/3 przepisów kodeksu spółek handlowych zawiera przepisy dotyczące spółki akcyjnej.
Spółka akcyjna jest obok spółki z o.o. spółką kapitałową, a zatem posiada osobowość prawną. Może więc zaciągać zobowiązania, nabywać prawa (w tym prawo własności nieruchomości), a za swoje długi odpowiada własnym majątkiem.
W spółce akcyjnej występuje tylko jeden rodzaj wspólników zwanych akcjonariuszami. Spółka posiada kapitał zakładowy (w minimalnej wysokości 100 000, 00 PLN), który pochodzi z wkładów wnoszonych przez akcjonariuszy. W zamian za wniesione wkłady, akcjonariusze nabywają akcje spółki.
Akcje co do zasady podlegają sprzedaży, a sam proces nabycia akcji przebiega z reguły znacznie szybciej niż obrót udziałami lub prawami wspólników w innych spółkach. Dzięki temu skład osobowy akcjonariuszy może podlegać ciągłej rotacji, która – co najważniejsze – nie ma żadnego wpływu na działalność spółki prowadzonej przez zarząd, a nie przez wspólników. Dzięki temu spółka akcyjna jest dogodną spółką dla pasywnych inwestorów.
Konstrukcja spółki akcyjnej umożliwia emisję akcji na okaziciela, co oznacza, że ustalenie tego kto jest akcjonariuszem bez jego zgody (bez okazania dokumentu akcji) jest nie możliwe. W takim wypadku fakt posiadania akcji nie będzie nigdzie uwidoczniony (ani w dokumentach rejestrowych spółki, ani w odpisie z KRS)
W odróżnieniu od spółek osobowych akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółka akcyjnej. W spółce akcyjnej nie ma żadnego podmiotu, który odpowiadałby za zobowiązania spółki akcyjnej w przypadku, gdy prowadzona wobec niej egzekucja okaże się bezskuteczna. Powyższa cecha odróżnia spółkę akcyjną od spółki z o.o., w której w takim przypadku za zobowiązania spółki odpowiada zarząd. Zatem w spółce akcyjnej ryzyko akcjonariuszy ogranicza się zatem do środków zainwestowanych w spółkę jako wkłady lub sum przekazanych w zamian za nabycie akcji. Jest to jedna z przyczyn, dla których założenie spółki akcyjnej jest wysoce sformalizowane, a przez to skomplikowane i kosztowne.
Akcjonariusze – będący mówiąc w uproszczeniu – właścicielami spółki, nie mają wpływu na jej bieżącą działalność. Osoby będące akcjonariuszami w czasie gdy odbywa się walne zgromadzenie akcjonariuszy mają wpływ na obsadzenie zarządu, który na co dzień kieruje działalnością spółki.